Hıdrellez, bütün Türk dünyasında bilinen mevsimlik bayramlarımızdan biridir. Ruz-ı Hızır (Hızır günü) olarak adlandırılan Hıdrellez günü, Hızır ve İlyas Peygamber’in yeryüzünde buluştukları gün olması nedeniyle kutlanmaktadır. Zaman içersinde Baharın müjdecisi, bolluk ve bereketin simgesi olarak kabul edilen Hıdırellez, Gaziosmanpaşa’da coşkuyla kutlandı. Şenlik havasında geçen etkinliğe yoğun ilgi gösteren vatandaşlar, halk dansları ve konserler eşliğinde doyasıya eğlendi.
Gaziosmanpaşa Belediyesi tarafından düzenlenen etkinlik, Bağlarbaşı Caddesi’nde kortej şeklinde başlayarak belediye bahçesinde yakılan Hıdırellez ateşi ve konserlerle devam etti. Gaziosmanpaşalı vatandaşlar, gerçekleştirilen etkinliklerle baharın gelişini kutladı. Etkinlikte konuşan Gaziosmanpaşa Belediye Başkanı Hakan Bahçetepe, “Gaziosmanpaşa ailesi olarak bizler, yıllar boyunca burada farklı kültürlerin bir arada yaşadığı, her rengin kendine yer bulduğu güçlü bir kültür mozaiği oluşturduk. Bu zenginlik, ilçemizin en büyük gücü, en kıymetli değeri oldu. Bugünkü Hıdırellez Şenliğimiz de bu birlikteliğin, bu ortak yaşam kültürünün en güzel göstergelerinden biri. Bugün birçok insan gibi bizler de dileklerimizi tutuyor, daha güzel bir geleceğin hayalini kuruyoruz. Bahar, Gaziosmanpaşa’mıza bolluk getirsin, bereket getirsin, güzellikler getirsin. Birliğimiz, beraberliğimiz, kardeşliğimiz daim olsun” dedi.
“DAYANIŞMANIN EN GÜZEL ÖRNEKLERİNİ SERGİLEYEREK, İLÇEMİZİ DAHA DA İLERİYE TAŞIYACAĞIZ”
Başkan Bahçetepe, “Bizler umutların çoğaldığı, her sokağında çiçeklerin açtığı daha mutlu, daha adil, daha yaşanabilir bir Gaziosmanpaşa’yı hayal ediyoruz. Bu hedef doğrultusunda çalışıyor; adımlarımızı umutla, inançla ve sizlerin desteğiyle atıyoruz. Hep birlikte çalışarak, birbirimizi anlayarak ve dayanışmanın en güzel örneklerini sergileyerek, güzel ilçemizi daha da ileriye taşıyacağız. Hıdırellez ruhuyla omuz omuza vererek, kardeşçe, barış içinde ve dayanışmayla daha güzel bir Gaziosmanpaşa’yı hep birlikte inşa edeceğiz” diye konuştu.
Hıdrellez Nedir Neden Kutlanır?
Hıdrellez, bütün Türk dünyasında bilinen mevsimlik bayramlarımızdan biridir. Ruz-ı Hızır (Hızır günü) olarak adlandırılan Hıdrellez günü, Hızır ve İlyas Peygamber’in yeryüzünde buluştukları gün olması nedeniyle kutlanmaktadır. Hızır ve İlyas sözcükleri birleşerek halk ağzında hıdrellez şeklini almıştır. Hıdrellez günü, Gregoryen takvimine göre 6 Mayıs eskiden kullanılan Rumi takvim olarak da bilinen Julyen takvimine göre 23 Nisan günü olmaktadır.
Halk arasında kullanılan takvime göre eskiden yıl ikiye ayrılmaktadır: 6 Mayıs’tan 8 Kasım’a kadar olan süre Hızır Günleri adıyla yaz mevsimini, 8 Kasım’dan 6 Mayıs’a kadar olan süre ise Kasım Günleri adıyla kış mevsimini oluşturmaktadır. Bu yüzden 6 Mayıs Günü kış mevsiminin bitip sıcak yaz günlerinin başladığı anlamına gelir ki, bu da kutlanıp bayram yapılacak bir olaydır.
Mevsimlik bayramlarımızdan biri olan Hıdrellez, ülkemizde etkin bir biçimde kutlanmaktadır. Büyük şehirlerde daha az olmak üzere, kasaba ve köylerde Hıdrellez için önceden hazırlıklar yapılır. Bu hazırlıklar, evin temizliği, üst-baş temizliği, yiyecek-içeceklerle ilgili hazırlıklardır. Hıdrellez gününden önce evler baştan başa temizlenir. Çünkü temiz olmayan evlere Hızır’ın uğramayacağı düşünülür. Hıdrellez günü giyilmek üzere yeni elbiseler, ayakkabılar alınır.
Anadolu’nun bazı yerlerinde Hıdrellez Günü yapılan duaların ve isteklerin kabul olması için sadaka verme, oruç tutma ve kurban kesme adeti vardır. Kurban ve adaklar “Hızır hakkı” için olmalıdır. Zira tüm bu hazırlıklar Hızır’a rastlamak amacına yöneliktir.
Hıdrellez kutlamaları daima yeşillik, ağaçlık alanlarda, su kenarlarında, bir türbe ya da yatırın yanında yapılmaktadır. Hıdrellez'de baharın taze bitkilerini ve taze kuzu eti ya da kuzu ciğeri yeme adeti vardır. Baharın ilk kuzusu yenildiği zaman sağlık ve şifa bulunacağına inanılır. Bugünde kırlardan çiçek veya ot toplayıp onları kaynattıktan sonra suyu içilirse bütün hastalıklara iyi geleceğine, bu su ile kırk gün yıkanılırsa gençleşip güzelleşileceğine inanılır.
Hıdrellez gecesi Hızır’ın uğradığı yerlere ve dokunduğu şeylere feyiz ve bereket vereceği inancıyla çeşitli uygulamalar yapılır. Yiyecek kaplarının, ambarların ve para keselerinin ağızları açık bırakılır. Ev, bağ-bahçe, araba isteyen kimseler, Hıdrellez gecesi herhangi bir yere istediklerinin küçük bir modelinin yaparlarsa Hızır’ın kendilerine yardım edeceğine inanırlar.
Hıdrellezde baht açma törenleri de oldukça yaygın olarak uygulanan geleneklerimizdendir. Bu törene İstanbul ve çevresinde “baht açma”, Denizli ve çevresinde “bahtiyar”, Yörük ve Türkmenlerde “mantıfar”, Balıkesir ve çevresinde “dağara yüzük atma”, Edirne ve çevresinde “niyet çıkarma”, Erzurum’da “mani çekme” adı verilir. Törenler baharda doğanın ve tüm canlıların uyanmasıyla eş anlamlı olarak insanların da talihlerinin açılacağı inancıyla, şanslarını denemek için yapılır. Hıdrellez'den bir gece önce bahtını denemek ve kısmetlerinin açılmasını sağlamak isteyen genç kızlar yeşillik bir yerde veya bir su kenarında toplanırlar. İçinde su bulunan bir çömleğe kendilerine ait yüzük, küpe, bilezik gibi şeyler koyarak ağzını bir tülbentle bağladıktan sonra bir gül ağacının dibine bırakırlar. Sabah erkenden çömleğin yanına giderek sütlü kahve içip ağızlarının tadının bozulmaması için dua ederler.
Ardından niyet çömleğinin açılmasına geçilir. Çömleğin içindekiler çıkarılırken bir yandan da maniler söylenir. Buna göre eşyanın sahibi hakkında yorumlar yapılır. Hıdrellez'e özgü bu uygulama temelde bu şekilde yapılmakla birlikte, yörelere göre bazı farklılıklar da gösterebilmektedir. Son zamanlarda ise bu tören yalnızca evde kalmış kızların kısmetini açmak amacıyla yapılmaktadır.
Sonuç olarak, Anadolu’da hala görkemli törenlerle kutlanan Hıdrellez Bayramı insanlık tarihinde çok eski zamanlardan beri kutlanmaktadır. Farklı zamanlarda, farklı isimler altında kutlansa da Hıdrellez motiflerine pek çok yerde rastlamak mümkün olmaktadır. Baharın gelişi ve doğanın canlanması insanlar tarafından bayramlarla kutlanması gereken bir durum olarak algılanmıştır. Böylece bir bahar bayramı olan Hıdrellez evrensel bir nitelik kazanmıştır.
